Ütüyü Kim İcat Etti? 5 Farklı Ütüleme Tekniği
Ütü yapmanın, tarihte binlerce yıllık mazisi vardır. Günümüzde olduğu gibi, tarihte de elbiselerin görünüşü, sınıf belirleyici bir işaret olarak görülmüştür.
Geçmişte, ütüyü kim icat etti? Çin Uygarlığı, ilk yüzyılda kıyafetlerini ütülemek için sıcak metal kullanıyordu. Tarih boyunca ütü yapmak için çeşitli teknikler kullanılmıştır. Ütü, 1882 yılında Henry Seeley tarafından icat edilmiştir. 1892 yılında ütü masasının icat edilmesi ile ütü yapmak daha da kolaylaştı.
Pek çok uygarlık ve topluluk, kendi yöntemlerini kullanarak ütü yaptığı için ütünün ilk mucitliğini kimse üstlenemez. Fakat ütünün, günümüz teknolojisine gelmesine yardımcı olan pek çok icat vardır. Aslında bizi ilgilendiren şey; ütü teknolojisinin geçmişten günümüze nasıl geldiği olmalıdır.
Elektronik buharlı ütüler sayesinde, kıyafetlerimizi ütülemek çok kolay ve hızlı hale geldi. Atalarımız ise yıkama, kurutma ve ütüleme işleri için çok zaman ayırmak zorundaydı. Bildiğiniz üzere, varlıklı kişiler tüm işlerini, hizmetçilerine ve kölelerine yaptırıyordu.
Bazı toplumlarda, yalnızca özel etkinliklerde veya ibadetlerde ütülü kıyafetler giyiliyordu. Günlük kıyafetlerde ütü kullanımı çok az kişi tarafından yapılıyordu.
Geçmişten Günümüze Ütü Yapma Teknikleri
Bazı tekniklerde, kumaşı germe işlemleri uygulandı. Bazılarında ise basınç ve sıcaklık kullanıldı. Zor bir iş olması nedeniyle özel yetenek gerektiriyordu. Kıyafetlere zarar gelmemesi için ütülerin; zımparalanması, cilalanması ve iyi temizlenmesi gerekiyordu.
Buharlı Ütünün İcadı
Henry Seeley tarafından icat edilen elektrikli ütü, mükemmel bir icattı. Fakat çok başarılı değildi. Çünkü sıcaklığını elektronik olarak ayarlayamıyordu.
1926 yılında Eldec Şirketi, tarihteki ilk buharlı ütünün lansmanını yaptı. Bu ütünün farkı ise su buharını serbest bırakmasıydı.
Buharlı ütülerin, ev kullanımında yerini alması ise oldukça zaman aldı. 1950’lerde gelişmiş ülkelerde evde kullanılmaya başlandı.
Kutu ve Kömürlü Ütünün İcadı
Kutu ütü, içinde sıcak kömür olan bir kaptı. Kömür, ütünün uzun süre sıcak kalmasını sağlıyordu. Kömürün, hava almasını ve yanmayı korumasını sağlayan hava delikleri bulunuyordu. Bu tekniğin kötü yanı ise kömürün çıkardığı koku ve dumanın, giysilere sinmesidir. Bazı kömürlü ütülerde, duman giysilere temas etmesin diye huni kullanılıyordu.
Yakıtla Çalışan Ütüler
Akaryakıtla çalışan ütülerin sıcaklıkları daha dengeliydi. Üstelik hafif cihazlardı. Alkol veya benzin gibi maddeler ile çalıştığı için tehlikeli sınıfa giriyordu. Çünkü patlama riskleri bulunuyordu.
Menteşe Tekniği Ütüleme
Bir oklava ve mengene tahtası ile ütü tekniği de uygulanmıştır. Hafif nemli bir kumaşı, oklavaya sarıyorlardı. Sonrasında ise elbisenin üzerine sıkıca bastırarak düzleştirme tekniği uyguluyorlardı.
Germe Tekniği ile Ütüleme
Yaygın olarak Orta Çağ’da kullanılmış tekniği günümüzde de kullananlar vardır. Kıyafet nemliyken, germe çerçevelerine asılır ve kırışıklıklar azaltılır.