Kelebek Etkisi Nedir? Örnek Olaylar İle Burada!

Belki de bir yerlerde ufak bir kelebeğin kanat çırpışı dünyayı dolanacak oldukça büyük bir kasırganın başlamasına sebep olacaktır. Olağanüstü kelebek etkisi nedir? Tam olarak nasıl oluşuyor?

Tam olarak bu cümleyle ifade edilen kelebek etkisi temelde var olan büyük çaptaki sistemlerin oldukça ufak girdilerinde yapılacak herhangi bir değişiklik ya da eylemler bütününün oldukça büyük sonuçları doğurabileceğini ifade etmektedir.

Bu kapsamda kimi zaman öngörülemeyerek gerçekleştirilen hareketler hiç beklenmeyen olaylar zincirine yol açabilmektedir.

Aslına bakılırsa tarihte de pek çok kez tekerrür etmiş bu durum; yaşanan büyük kazaları, dünyayı ağına alan salgın hastalıkları ve ekonomilerde yaşanan beklenmedik dengesizlikleri de çok iyi bir şekilde açıklayabilmektedir. Yani bir yerlerde yaşanan ve şuan haberdar bile olmadığımız pek çok durum ilerde karşımıza katlanarak çıkacaktır. Hatta belki de o kanat çırpışı sizlere aittir!

Psikolojide Kelebek Etkisi Nedir?

Kelebek etkisi dünyayı ve evreni anlamlandırabilmek için oluşturulan açıklamalardan bir tanesidir. Bu sebeple sadece matematik ve meteoroloji alanlarında değil, insan hayatının merkezinde yer alan ekonomi, politika, felsefe ya da biyoloji gibi pek çok alanda da kullanılır.

Psikolojinin de bu dallardan biri olmasıyla beraber pek çok insan tutumu ve kitle hareketi kelebek etkisinden yararlanarak açıklanabilmektedir.

Kelebek etkisi kapsamıyla düşünüldüğünde kişi yapacağı hata ya da yanlış adımların felaketlere sebep olacağını düşünerek büyük bir endişe durumu içerisine girebilir. Aynı zamanda doğru adımları atabilmek uğruna fazla kontrolcü bir tutum da sergileyebilmektedir.

Ancak durum her ne olursa olsun, kelebek etkisine göre bir davranışın sonuçlarını ancak doğa öngörebilmekte ve buna uygun olarak şekillenebilmektedir.

Kelebek Etkisi Nasıl Ortaya Çıktı?

60’lı yıllarda önemli bir matematikçi ve meteorolog olan ABD doğumlu Edward N Lorenz, o zamanlarda bilgisayarının başına oturmuş dönemin hava koşullarını incelemek için çeşitli simülasyonlarla uğraşıyordu.

Bu noktada oldukça ufak bir detay Edward’ın dikkatini çekmeyi başardı. Girdi değerlerinde yer alan 1/1000 gibi küçük bir değişiklik tüm sistemi etkileyen inanılmaz sonuçlara yol açıyordu. Öncelikle matematik alanında büyük bir ses getirecek bu değişiklik daha sonrasında diğer teknik alanlara da sıçrayarak etkisini gösterecektir.

İşte tam da bu noktada ilgi ve zamanını bunun üzerine yönlendiren Lorenz farkına vardığı bu değişikliği daha kolay ifade edebilmek için kelebek tasvirinden yararlandı.

Ona göre Amazon ormanlarında bulunan bir kelebeliği en ufak bir kanat çırpışı girdi değerlerindeki değişikliği temsil ediyor, ABD’yi içine alacak bir fırtına kaosu ise bu girdinin sebep olabileceği sonuçları simgeliyordu. Böylece kelebek etkisinin ismi de daha o yıllarda kitlelerde büyük bir ilgi uyandıracak şekilde isimlendirilmişti.